Eerder heeft het EMCI Register het onderwerp ‘zelfbouw’ in de context van de CE-certificering behandeld. Mede naar aanleiding van het artikel kreeg het EMCI Register veel detailvragen. Hieruit blijkt dat er onduidelijkheden bestaan en dat het onderwerp op veel belangstelling kan rekenen. In dit artikel gaat het register dieper op deze zelfbouw in.
Onder redactie van het EMCI Register. Dit artikel verscheen in YachtFocus Magazine 208 (feb 2022)
Uitzonderingsclausule zelfbouw
Alle pleziervaartuigen gebouwd vanaf 1996 moeten CE-gecertificeerd zijn. Dit volgt uit de Europese Richtlijn RCD 2013/53/EU en de Nederlandse Wet Pleziervaartuigen 2016. In deze wet- en regelgeving zijn uitzonderingen opgenomen. Op basis van een uitzondering zijn afwijkingen toegestaan en zijn vrijstellingen mogelijk. Voor dergelijke afwijkingen en uitzonderingen dient te worden gekwalificeerd. Kwalificatie betekent in dit geval dat via bewijsvoering dient te worden aangetoond dat het pleziervaartuig in aanmerking komt voor afwijkingen of vrijstellingen.
De zelfbouw uitzonderingsbepaling luidt als volgt: ‘voor eigen gebruik gebouwde vaartuigen, op voorwaarde dat zij daarna gedurende een periode van vijf jaar, gerekend vanaf het in bedrijf stellen van het vaartuig, niet in de Unie in de handel worden gebracht.’
Dus:
– Als het pleziervaartuig voor eigen gebruik is gebouwd, en
– niet op de markt is gebracht (dus: niet is verhandeld) voor een periode van 5 jaar gerekend vanaf de in bedrijfstelling, dan
– hoeft het pleziervaartuig niet onder CE te worden gebracht en mag de eigenaar het pleziervaartuig zonder CE verkopen en leveren aan de koper (de nieuwe eigenaar).
Dit lijkt duidelijk. In de praktijk is het minder duidelijk. Immers: wat is voor eigen gebruik, wie is de bouwer, en dus: wat is zelfbouw nu precies?
Zelfbouw?
In de wet- en regelgeving staat dit niet, of niet voldoende, beschreven. Dit geldt overigens voor meer elementen van de CE-certificering. Om deze reden is een aanvullend document van toepassing, namelijk de “Guide to the application of the Directive 2013/53/EU”. Dit document is alleen in de Engelse taal beschikbaar. Uiteenlopende (gedeeltelijke) niet-officiële vertalingen circuleren. Bij vertalingen kunnen altijd vraagtekens worden gezet; dit geeft helaas extra onzekerheid.
Vrij vertaald gelden de volgende uitgangspunten:
– Een pleziervaartuig, zelf gebouwd door een particuliere persoon in de eigen private omgeving, bijvoorbeeld in de eigen garage of tuin of in een op eigen naam gehuurde ruimte, met de op eigen naam aangekochte materialen, wordt beschouwd als een voor eigen gebruik gebouwd pleziervaartuig.
– De particuliere persoon mag specialisten inhuren voor bepaalde elementen van de gedeeltelijke (in)bouw van het vaartuig, zoals elektrotechnische ingenieurs. Volledige uitbesteding van zo’n element lijkt uitgesloten. Onduidelijk is namelijk hoeveel precies mag worden uitbesteed. Vaststaat dat de uitbesteding van de bouw van het casco voor de zelfbouwvrijstelling geheel is uitgesloten.
– Een bouwpakket (kit-boat) wordt niet beschouwd als een voor eigen gebruik gebouwd vaartuig.
– De particuliere persoon die een overeenkomst aangaat met een professionele onderneming, werf of individuele aannemer om een eenmalig vaartuig te bouwen (serie zelfbouw is sowieso uitgesloten), waaronder een casco, wordt geacht een overeenkomst te zijn aangegaan waarbij de overdracht van eigendom van toepassing is. Pleziervaartuigen gebouwd onder zo’n overeenkomst zijn CE-plichtig. In geval van een gedeeltelijk afgebouwd vaartuig (casco) is de bouwer verplicht om een Annex III verklaring af te geven op het pleziervaartuig. In een Annex III verklaring verklaart de bouwer de conformiteit van het casco met de toepasselijke CE-normering.
Kwalificatie
Belangrijk is dat uit het voorgaande kan worden afgeleid:
– Als een gebruikt pleziervaartuig zonder CE-certificering onder de vrijstelling zelfbouw wordt aangeboden, waarbij wordt gesuggereerd dat een specifiek werftype van toepassing is en/of dat de jachtwerf voor eigen gebruik heeft gebouwd, is voorzichtigheid geboden. Aangetoond dient te worden dat de zelfbouwvrijstellingsclaim kwalificeert. Veelal zal niet kunnen worden voldaan aan de uitgangspunten, waardoor de claim onterecht is en het vaartuig niet voldoet aan de wet. Afhankelijk van de specifieke situatie kan de toezichthouder het pleziervaartuig uit de markt nemen of de eigenaar verplichten het alsnog onder CE te brengen.
– Als het casco niet zelf is gebouwd, is de kwalificatie als zelfbouw niet aannemelijk.
Het is belangrijk om niet voor verrassingen te komen staan. Het EMCI-secretariaat adviseert om alle twijfel weg te nemen. Doe dat door de kwestie voor te leggen aan een Notified Body of vraag de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om een uitspraak. Stichting EMCI Register is een Notified Body (Nando nummer 2832).
Vragen of opmerkingen? Mail naar het EMCI-secretariaat. We staan u graag te woord!
