Er zeilt geen boot rond zonder mast. Doorgaans gaat een mast een lange tijd mee, maar op den duur is vervanging noodzakelijk of op zijn minst verstandig. Een nieuwe mast en toebehoren uitzoeken kan echter een ingewikkelde en kostbare zaak zijn. Met 35 jaar ervaring als importeur en leverancier van het Franse wereldmerk Z-Spars weet het team van Jachthaven Noordschans in het Brabantse Klundert alles over de masten en toebehoren. We spreken Pepijn Oosthoek en Roderick Boonstra over de gemiddelde levensduur van bootmasten en de voordelen van de producten van Z-Spars.
Wat is de gemiddelde levensduur van een mast?
“De levensduur van een mast staat niet vast en is lastig in te schatten, deze is namelijk afhankelijk van verschillende factoren. Zo is het materiaal bepalend: is de mast gemaakt van hout, aluminium of carbon? Ook het gebruik is van invloed. Wordt er incidenteel, regelmatig of veel mee gevaren? Wedstrijdzeilers vragen in korte tijd méér van hun masten en zeilen dan toerzeilers. Tot slot is ook het vaargebied cruciaal. Een boot die zich veel in zout water begeeft wordt vaak sneller aangetast dan een boot in zoet water. Gemiddeld wordt een mast in twintig jaar economisch afgeschreven. Dat betekent echter niet dat de mast maar twintig jaar meegaat. We zien bijvoorbeeld nog steeds aluminium masten op schepen staan van meer dan veertig jaar oud. Wel zijn er regelmatig typen schepen met masten gebouwd waarbij de kans op breuk groter is. Dit komt bijvoorbeeld voor wanneer er een roestvast staal (RVS) zalingbeslag op een aluminium mastprofiel is gemonteerd. Door galvanische corrosie tast het RVS het aluminium aan en wordt dit een zwak punt van de mast. Het belangrijkste onderdeel voor de levensduur van de mast is het staand want, ofwel de verstaging. Het mastprofiel breekt namelijk zelden. Als dit dan toch gebeurt, is dit meestal het gevolg van breuk van een van de stagen of verkeerd tuigen.”
Wanneer dien je de verstaging te vervangen?
“Er zijn verschillende typen verstaging die elk een andere levensduur hebben. Daarnaast is de levensduur ook afhankelijk van het gebruik en de hoeveelheid wisselende belastingen. Verstaging van bijvoorbeeld Kevlar gaat doorgaans vier tot acht jaar mee. Meest voorkomend op toerzeiljachten is RVS 1×19. Hiervoor wordt door de meeste experts en verzekeringen een levensduur van vijftien jaar gehanteerd. Veel verzekeringsmaatschappijen vergoeden geen schade veroorzaakt door brekende verstaging ouder dan vijftien jaar. Daarom is het verstandig om de verstaging vóór die tijd preventief te vervangen. Als ervaren tuiger kunnen wij deze klus uit handen nemen.”
Kun je zelf de verstaging controleren?
“Als de mast gestreken ligt, kun je makkelijk alles van onder naar boven nalopen. Tijdens zo’n visuele inspectie dien je te letten op een knik in de stag of losse tieren. Echter zit het grootste gevaar in het gedeelte waar het staaldraad in de terminal gewalst is. Dit gedeelte is niet zichtbaar en is, na verloop van tijd, het meest kwetsbare gedeelte. Dat maakt een dergelijke controle wel nuttig, maar zelden waterdicht.”
Waar moet je op letten bij het uitzoeken van een nieuwe mast?
“Er komt enorm veel kijken bij het uitzoeken van een nieuwe mast. Anders dan bij bijvoorbeeld auto-onderdelen is dit echt maatwerk. Waar bij een auto een modelaanduiding en bouwjaar vaak al voldoende informatie is om de bijpassende onderdelen bij elkaar te zoeken, hebben we bij het aanbieden van een nieuwe mast vaak de oude mast nodig. Of een technische tekening van deze mast. Vervolgens maken we met een computerprogramma een gedetailleerde maattekening voor de nieuwe mast waarbij we er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat de verstaging in de juiste hoek aan de mast trekt. Aan de hand van die tekening wordt de mast dan gemaakt en getuigd op het schip.”
Waarom is Z-Spars een populair merk onder jachtwerven?
“Veel bekende Franse zeiljachtmerken (seriebouw en catamarans) maken gebruik van de Z-Spars masten bij hun nieuwbouwjachten. Opgericht in 1973 door een team nautische experts heeft dit Franse wereldmerk ruim 48 jaar ervaring in het ontwerpen en bouwen van masten voor zeilschepen. Z-Spars levert innovatieve producten, is scherp in prijs en heeft alles in eigen beheer waardoor de kwaliteitsbewaking van hoog niveau is. Het productieproces is uiterst efficiënt ingericht. Zeven dagen per week worden hier masten en toebehoren gemaakt met een CNC-machine (computergestuurde machine). Ook het 19 meter lange (!) anodisatiebad is in de fabriek zelf aanwezig. Tussentijds transport is dus niet nodig, waarmee de kosten laag zijn, de kans op schade gering en de doorlooptijd minimaal. De fabriek maakt slim gebruikt van onderdelen die op een grote range masten passen, wat voordelig is voor de fabriek en natuurlijk voor de gebruiker van het schip.”
Voor welke typen zeiljachten is Z-Spars bedoeld?
“In principe kan er voor ieder zeiljacht een Z-Spars mast op maat gemaakt worden. Wij als Jachthaven Noordschans leveren voornamelijk aluminium masten aan zeiljachten van 20 tot 50 voet. Eigenlijk kunnen wij ieder schip tuigen dat in onze haven kan komen. Voor grotere schepen of masten in carbon kunnen we contact opnemen met de fabriek in Frankrijk.”
Wat is het voordeel van Jachthaven Noordschans?
“Wij leveren zowel aan botenbedrijven als consumenten en staan bekend om onze grote voorraad profielen (ruim 150), spinnakerbomen, giekophouders en andere onderdelen. Waar andere mastleveranciers en tuigers van andere merken veelal pas bestellen wanneer de klant definitief een mast koopt, hebben wij alle profielen en onderdelen van Z-Spars gewoon nog ouderwets op voorraad. Grote kans dus dat wij de basis voor de nieuwe mast of dat ene kapotte onderdeel al in huis hebben! Door onze grote inkoop kunnen wij bovendien tegen scherpe prijzen onze producten aanbieden. Wij besparen immers ook gigantisch op transportkosten doordat wij niet elke mast apart moeten laten vervoeren door een vrachtwagen. Daarbij hebben we met onze deskundige tuiger en zijn collega’s alles in eigen beheer: van het inkopen van het profiel van de mast, tot het ontwerpen, het maken en het tuigen van het eindresultaat. Naast de nieuwe producten hebben we ook een assortiment aan tweedehands masten. Dit moet maar net passen bij de lengte, breedte en stijfheid van het profiel. Maar áls het past, is dat natuurlijk weer nog goedkoper. En misschien wel het belangrijkst: we kunnen enorm snel leveren. Wanneer een klant met een gebroken mast hier binnenkomt, kan hij of zij vaak de volgende week weer zeilen. Zo valt de geplande vaarvakantie zelden helemaal in het water.”
Meer info op www.jachthavennoordschans.nl
